Een weekend lang in de wereld van morgen
Doorgaans heb ik geen problemen met het schrijven van een column. Een enkele keer is het iets lastiger. Niet omdat er niets te zeggen valt, maar eerder dat er te veel informatie is en het dus moeilijker wordt om een keuze te maken. Dat was ook het geval in het weekend van 7 en 8 september. Met mijn zus Tineke en haar man Jan uit Texel trok ik naar Oostende, naar Manifiesta, ‘Het Feest van de Solidariteit’ met meer dan 15.000 bezoekers. We gingen met de auto, want de gratis bus vanuit Lommel zat vol.
Het was voor hen de eerste keer. Met behulp van de app probeerden ze een keuze te maken uit het aanbod. “Moeten we daar uit kiezen? Dat lukt ons nooit,” zuchtten ze na een paar uur. En dan hadden ze niet eens over de vele concerten, films, theatervoorstellingen, sport, infostandjes of exotische hapjes. Na veel overwegingen hadden ze uitgezocht wat ze beslist wilden zien. “Daarna lopen we gewoon rond en dan zien we wel.” Al bij de ingang werd de sfeer duidelijk: dit is een heel groot familiefeest.
Een van de eerste stops was een ‘meet-and-greet’ met Aleida Guevara. Een vriendelijk ogende vrouw (ja, dochter van Che) en net als haar vader arts. Erg sympathiek en gedreven. Ze vertelde over de decennialange solidariteit met de Palestijnen, over artsen die medische hulp bieden aan Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen, over de catastrofale gevolgen van de blokkade door de VS ondanks het protest van de Verenigde Naties. Ook vertelde ze over het tekort aan medicijnen en anesthesie in het kinderziekenhuis waar ze werkt.
Op een vraag uit het publiek vertelde ze over project ‘Levenstaak’: een klimaatplan voor de komende honderd jaar. Op een kaart met veel rode stippen langs de kustlijn van Cuba staan de dorpen en gebieden die in de komende decennia onder de zeespiegel zullen verdwijnen. Bij het plannen van huisvesting en agrarische bestemmingen wordt daar rekening mee gehouden om hun kinderen en kleinkinderen te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatcrisis.
De volgende stop werd een debat in de Palestina tent, waar een mensenrechten-advocate vertelde over de martelingen en verkrachtingen en over nieuwe Israëlische maatregelen: naast de bestaande ‘administratieve hechtenis’ heeft het Israëlische leger nu ook de mogelijkheid om leden van organisaties die medische hulp of rechtsbijstand bieden als terroristische organisaties aan te merken. Artsen, advocaten en vrijwilligers kunnen zonder verdere uitleg elf maanden gevangen worden gezet. Verweer is niet mogelijk, omdat er geen sprake is van een aanklacht. Ze riep op om de acties uit te breiden met de oproep: “We hebben geen behoefte aan medelijden. We kunnen ons zelf bevrijden! Als jullie willen helpen, stop dan de hulp van jullie regeringen aan het apartheidsregime in Israël.”
Eerder bij toeval kwamen we terecht in een tent waarin Peter Mertens een ‘interview’ had met Vijay Prashad. Ik had zijn naam wel eens horen noemen, maar was hier niet echt op voorbereid. Peter gaf, breed lachend, aan dat hij praktisch niets hoefde te doen. Na een korte introductie en een nog kortere vraag was Vijay vertrokken. Haarscherp analyseerde hij met kennis van zaken de situatie in de wereld: het groeiend verzet en zelfbewustzijn in Afrika en Latijns-Amerika tegenover de oorlogszuchtige taal van de NAVO.
“Gaat de NAVO onder leiding van de VS, met dat nieuwe zetbaasje, hoe heet dat burgermannetje ook al weer... Mark Roette? Willen zij het opnemen tegen China en Rusland? Hebben ze dan niets geleerd van hun mislukkingen in Vietnam, Irak, Afghanistan? En dat in naam van de democratie? Tachtig procent van de Duitsers willen geen raketten aan de grens met Polen en wat gebeurt er? En wie betaalt de rekening? Kijk naar de wereldwijde protesten tegen de genocide in Palestina. We staan op een kantelpunt. Ik ben niet zo optimistisch als sommigen en weet niet wat er gaat gebeuren, maar wel dat we samen ervoor kunnen zorgen dat we een betere wereld krijgen.”
De volgende dag gaf mijn zus aan dat ze naar de ‘vergeten verhalen van België’ wilde. Ok? Geen idee wat we konden verwachten. Het was meer dan boeiend. Ik had nog nooit gehoord van Emilie Claeys (1855 - 1943), een feministe avant-la-lettre. En ook nog nooit van de staking van de 100.000.
Als Nederlander had ik geleerd dat de Februari-staking van 1942 de eerste (en enige?) grote staking was tegen de Duitse bezetter. Blijkt dat de Belgen al eerder in opstand kwamen. Met succes en met grote gevolgen! Hitler moest zijn verovering van de Sovjetunie uitstellen vanwege de onderbreking van de kolen en staal productie in België en dat heeft de nazi’s opgebroken.
Zondag hebben we een beetje lopen chillen en genoten van de sfeer, de warmte, de ontmoetingen. Ergens in de buurt van de vakbonden-plaza of bij de feminista-plaza hing een slogan ‘Dit is de wereld zoals die er morgen uit moet zien’ of zoiets. Jan en Tineke waren het daarmee hartgrondig eens. “Wat geeft je dit een energie, inspiratie. Zoiets moeten we ook in Nederland hebben.”
Het optreden ‘Helmut Lotti goes metal’, de man is niet een van mijn favorieten vanwege het hoge Heintje/Schlager gehalte van zijn muziek, was voor mij een eyeopener. Voor mijn zus duidelijk ook, die net als veel anderen niet stil konden blijven staan.
Het was een weekend in een solidaire, inspirerende, vrolijke wereld zoals het altijd overal zou moeten zijn. Ik heb hen nog niets verteld over het filmpje van Roger Waters, de voorman van hun favoriete groep Pink Floyd, en over de oproep om hem naar de volgende editie van Manifiesta te halen, maar ik denk dat ik alvast een afspraak kan inplannen voor een bezoek in volgend jaar september.
Benny AHLERS