Nee, niet de Sarah die voor je woning op een stoel wordt gezet als je de kaap van vijftig jaar hebt bereikt. Deze versie is pas halverwege. Vrolijk, charmant, een stuk beweeglijker en uitgerust met een flinke dosis aanstekelijk enthousiasme doet ze denken aan dat Duracell konijn dat niet van ophouden weet. Deze Sarah is afkomstig uit Ham en iets meer dan een half jaar geleden bekeerd tot Lommelaarse. Ze werkt als huisarts bij de groepspraktijk GVHV (Geneeskunde Voor Het Volk) aan het Kapittelhof.

Op het internet stuit ik op een interview met haar op radio1 naar aanleiding van een opiniestuk dat ze schreef in ‘De Standaard’. In dat artikel beschrijft ze hoe stagiair-artsen een jaar lang soms weken van meer dan 72 uur moeten werken zonder vergoeding. Een vorm van uitbuiting die ervoor zorgt dat studenten twijfelen over hun keuze of zelfs afhaken.

Een citaat: “We weten allemaal dat geneeskunde geen ‘nine-to-five-job’ is, maar nu hebben we geen tijd over voor gezond eten, sporten, relaties onderhouden met vrienden en familie.  Het is raar dat studenten geneeskunde gevraagd wordt om hun leven een jaar lang op pauze te zetten. En als je oververmoeid bent, maak je fouten.”

Ze beschikt dus over doorzettingsvermogen. Het artikel maakt ook duidelijk dat ze niet bang is om misstanden aan te kaarten en actie te ondernemen. Bij de protestbijeenkomst tegen de genocide in Gaza in Hasselt stond ze op het podium mensen aan te moedigen, in Lommel organiseerde ze een solidariteitsavond voor Palestina en na een ‘warme mutsen’-protest in Hasselt tegen de verslechterde dienstverlening van de Lijn zag ik haar, ondanks de kou, om zes uur in de ochtend bij het ‘Pleinpaviljoen’ in de Kerkstraat in discussie gaan met reizigers in Lommel om hun klachten aan te horen en verzet aan te tekenen. Een inspirerende ervaring. Reden genoeg om met haar af te spreken en uit te zoeken ‘what makes her tick’.     

Ik heb het interview bekeken en vraag me af waarom kies je dan toch voor geneeskunde?

“Waarom? Op het middelbaar had ik goede punten en kreeg ik als advies burgerlijk ingenieur of geneeskunde. Ik heb getwijfeld. In de opleiding voor burgerlijk ingenieur zit veel wiskunde en dat vind ik leuk. Maar veel achter de computer zitten leek me niets. Bij geneeskunde heb je veel meer menselijk contact.

Op een bijeenkomst in Leuven van de COMAC (studentenorganisatie van de PVDA) sprak iemand van GVHV over hoe bijvoorbeeld slechte arbeidsomstandigheden tot ziekte kunnen leiden en mensen, vanwege hun financiële situatie, noodzakelijke medische zorg uitstellen. Voor GVHV is gezondheidszorg een basisrecht en dus een reden om gratis medische zorg te verstrekken. Dat vond ik erg cool.

Arts zijn is meer dan een pilletje voorschrijven. Je moet aandacht hebben voor achterliggende oorzaken en daarvoor zijn soms systemische veranderingen nodig. Stakingen en vakbondsstrijd waren voor mij nieuwe concepten, maar wel erg interessant.

In onze studie komt het ‘bio-psycho-sociale model’ aan de orde. Het schetst hoe problemen en stoornissen worden veroorzaakt door een combinatie van biologische, medische, psychische en sociale factoren. Op hoe je sociale factoren, zoals slechte arbeidsomstandigheden of te weinig inkomen voor goede medische zorg, wordt niet uitvoerig ingegaan. Die verdieping maakt mij een betere huisarts.

Waarom ik niet heb gekozen voor iets wat meer geld oplevert? Als ik een heel goede chirurg zou worden, dan kan ik misschien veel verdienen, maar dat is nooit een doel voor mij geweest. Het leven moet meer zijn dan een focus op geld.”  

Door je studie ben je dus meer in aanraking gekomen met politiek?

“Als huisarts zijn de mogelijkheden om tussen te komen beperkt. Er zijn veranderingen nodig in onze samenleving. Daarom wil ik ook politiek actief zijn.

Er zijn nog te veel artsen die in een eigen bubbel leven. Je merkt het aan zoiets als het uitschrijven van een ziektebriefje tot vrijdag. Alsof ze niet beseffen dat niet iedereen in het weekend vrij is. Er werken ook mensen in het volcontinu! Dat leven in je eigen bubbel geldt niet alleen voor de medische zorg. In het onderwijs wordt, net als in de rest van onze samenleving, gestuurd op onderscheid tussen elite en gewone arbeiders. Zo ontstaan die ‘bubbels’.

Ken je de Antwerpse stadsdichter Ruth Lasters? Zij en daarna ook de andere stadsdichters namen ontslag na kritiek door het stadsbestuur op haar gedicht ‘Losgeld’, waarin ze de discriminatie van leerlingen in het TSO en BSO aankaart. Het stadsbestuur vond het ‘te politiek’.

 Wat is jouw indruk van Lommel?

“Ik heb inmiddels al veel mensen leren kennen en vrienden gemaakt. Door mijn werk op GVHV heb ik een goed beeld gekregen van Lommel. Het is een gezellige stad met veel natuur, maar ook een stad met veel problemen.

Zoals de werkomstandigheden op een bedrijf, waarvan ik de naam niet zal noemen, maar die erg creatief is met papieren zodat iets niet als ‘arbeidsongeval’ wordt gezien. Als GVHV verzamelen we op nationaal niveau in twaalf praktijken bijvoorbeeld pols- en schouderklachten in een dossier dat wordt doorgestuurd naar FOD om als beroepsziekte te worden erkend.

Ook medische problemen als gevolg van stress bij gezinnen die geen sociale huisvesting in Lommel krijgen, ook al hebben ze er recht op. Er zijn gezinnen die daarom uit Lommel vertrekken.

Klachten als gevolg van stress omdat ze financieel de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen. Ik las in een onderzoek dat bij 10% van onze bevolking het geld al op is vóór het eind van de maand. En dan de frustratie over het gebrek aan deftige kinderopvang. Omdat de vrouw minder loon krijgt dan de man, is zij vaak degene die thuis blijft. Een inkomen minder verergert dan ook nog eens de financiële problemen.

Ik heb vrienden van mijn leeftijd leren kennen in Bar-A-Bass, een heel leuke kroeg. Sommigen van hen willen uit Lommel vertrekken omdat er weinig te doen is. De stad is nu wel bezig met een jeugdhuis, maar er zou ook iets moeten zijn voor jongeren uit het middelbaar en 1^ste jaar univ.”

 Op de Valentijnsbrunch is gezegd dat je in Lommel op plaats twee staat van de PVDA lijst.

Ze lacht. “Ja, direct na Sooi. We hebben het nu gehad over een hele reeks issues. Als ik al in de gemeenteraad zou komen, dan ga ik me vooral focussen op de problemen die ik heb gehoord. Zoals het tekort aan sociale huisvesting, armoedebestrijding, de ellende met de verslechterde service van De Lijn, meer voorzieningen voor jongeren. We hebben nog veel te doen om die op te lossen en Lommel...

Benny Ahlers