Karen Jansen: uiterlijk en innerlijk in balans

Ik trek eropuit. Een doordeweeks praatje of een diepgaand gesprek, niet noodzakelijk een klassiek interview met vragen en antwoorden. Ik breng het verhaal op mijn manier. In dat opzicht zijn het meer dan ontmoetingen. Het zijn ‘ont-moetingen’ waarbij niks moet en alles mag. We moeten immers al zoveel. Levensverhalen of losse babbels, luchtig, filosofisch, humoristisch of zwaar ... alles kan zomaar.

Ken jij dat gevoel ook, beste lezer, dat er zich soms spontaan een liedje in je hoofd nestelt? Onbewust begin je het te zingen of te neuriën en pas later dringen de woorden tot je door en begin je je af te vragen waarom dat deuntje of die tekst net nu opborrelt … Vergezeld van een licht en mij niet geheel onbekend gevoel van onzekerheid. Vandaag, voor het eerst sinds vier maanden na o.a. een sleutelbeenbreuk ten gevolge van een ondoordachte fietsactie van mijnentwege, staat er immers nog eens een ‘ont-moeting’ op het programma.

Voor gelegenheden als deze kreeg ik enkele maanden geleden aangepaste kledij toegeworpen vanwege de sympathieke leiding van de Lommelse Gazet in de vorm van een hemelsblauwe polo met daarop het logo van de inmiddels welbekende onlinekrant. Het kledingstuk geeft mij als pseudo-journalist net dat tikkeltje meer street credibility. Al snel merk ik dat het ietsje minder ruim zit dan mijn andere kloffies. Tegenwoordig loop ik er vaak wat losjes bij, een gevolg van mijn recente gewichtsverlies ten gevolge van regelmatige zweetbezoekjes aan de fitnesszaak, waar ik niet aan gewichten sleur, maar gewoon wat op de hometrainer peddel (kans op een nieuwe valpartij is zo goed als nihil) en wat rondslenter op de loopband, terwijl ik de verpersoonlijking ben van de uitdrukking ‘lui zweet is rap gereed’.

Uiteindelijk zegt de spiegel dat het shirt me best staat, zeker in combinatie met mijn donkerblauwe bermuda. Ik ben er helemaal klaar voor. Zowel in mijn hoofd als lichamelijk voel ik me messcherp. Snel nog even een geurtje van Davidoff achter mijn imposante oren (meerdere toefjes dus), mijn smartphone en schetsboek met lievelingsbalpen en twee reservepennen in het trendy tasje dat ik al dertig jaar gebruik en weg ben ik, zij het niet zonder een kus aan mijn vrouw en de daarvoor eventueel in de stemming zijnde kinderen. Meestal is dat ongeveer vijftig procent, namelijk uitsluitend de dochters. Mijn oudste zoon bekijkt me vanop veilige afstand en zegt doodleuk: ‘Papa, die kleur staat jou écht niet.’ Ik zie hoe de mama haar lach onderdrukt, om het enkele tellen later helemaal uit te proesten, nadat mijn oudste dochter losjes opmerkte dat ze niet wist dat er ook crop tops (buikbloesjes) voor mannen bestonden.

Vertrekken maar. Tijdens het ritje van een half uur laat ik de radio uit. Even tot rust komen. In de verste vertes van mijn achterhoofd weerklinkt steeds weer dat deuntje. Af en toe trek ik aan de onderkant van mijn polo. Geen wolkje aan de lucht en het zonnetje schijnt wonderschoon. Ook op deze mooie vakantiedonderdag suizen er woordspelingen door mijn hoofd. Die opmerking van dat buikbloesje kwam niet geheel onverwacht. Het was geen donderslag bij heldere hemel op een donderdag bij heldere hemel. Ten huize Vandenberk wordt er voortdurend geplaagd en uitgedaagd jegens mijn persoon. Volgens intimi schijn ik dat uit te lokken, zowel door mijn slungelige en klungelige verschijning als door de tienduizenden woorden die mijn mond dagelijks verlaten. Af en toe zit daar al eens een plaagstootexemplaartje tussen. Wie uitdeelt moet ook kunnen incasseren. En omgekeerd. Ook in dat opzicht ben ik vrij sportief.

Stiekem kijk ik wel uit naar de op til zijnde ontmoeting, dus omkeren is er niet bij. Halt houden wel, en dat doe ik in de buurt van het Lommelse stadscentrum, bij het ouderlijke huis van de jongedame die mijn gesprekspartner voor de volgende uren zal zijn. Ik mocht achterom rijden, zo had ze me daarnet nog bericht, waardoor ik meteen zicht kreeg op de tuin en de uitnodigende tuinset daar aanwezig. Misschien was het wel een idee om lekker buiten te gaan zitten, leek ze te zeggen. Haar woorden werden overstelpt door het muziekje, dat voortdurende melodietje waarover ik het daarstraks had. De oorwurm van de dag: ‘Weak in the Presence of Beauty’ van Alison Moyet.

Even later zit ik aan de tuintafel, in het zonnetje, tegenover internationaal fotomodel, Miss België-kandidate en rasechte Lommelse Karen Jansen. Een ravissante verschijning, wiens glimlach de zon permanent lijkt uit te dagen om nog ietsje meer haar best te doen om haar qua schittering en gloed te overstelpen. Het lukt niet.

Natuurlijk had ik me de voorbije dagen wat voorbereid, middels research en het bekijken van haar foto’s (er zijn onaangenamere taken, dat geef ik grif toe), maar het origineel bleek alle georkestreerde kiekjes probleemloos te overtreffen.

Ik heb het mezelf niet gemakkelijk gemaakt, dacht ik meteen, al was die gedachte na een paar minuutjes helemaal weg. Karen blijkt een spraakwaterval en dat heeft iets geruststellends. Ze spreekt verzorgd en helder Standaardnederlands, zij het met een onmiskenbare Limburgse (Lommelse) tongval. Af en toe sluipt er een Engels woordje tussen, mogelijkerwijs onder invloed van haar internationale contacten en het feit dat ze voor haar studies psychologie (3^e jaar bachelor momenteel) heel wat Engelstalige vakliteratuur dient te doorspartelen.

Het Lommelse dialect is ze niet (meer) machtig, een gevolg van de doorgedreven toneel- en dictielessen die ze volgde vanaf haar dertiende. ‘Dat heeft er altijd ingezeten. Als klein meisje droomde ik van een leven als actrice, met alles erop en eraan. Toneeltjes, musicals … Ik deed het allemaal even graag. Zelfs make-up aanbrengen fascineerde me. Vriendinnetjes kwamen achteraf vaak naar hier om zich door mij te laten schminken. Ik deed niets liever.’

Karen woont tegenwoordig in Antwerpen. ‘Lommel ligt jammer genoeg nogal geïsoleerd. Uit praktische overwegingen verblijf ik daarom vaak in Antwerpen, omdat het van daaruit veel gemakkelijker is om me te verplaatsen voor zowel nationale als internationale opdrachten. Tijdens de weekends kom ik wel bijna altijd terug naar Lommel, naar mijn ouders en broer. Ik ben sowieso een familiemens en hier vind ik rust. Ik hou van Lommel en van de dorpse sfeer die hier heerst, ook al is het een stad. Het klinkt waarschijnlijk cliché, maar de Sahara vind ik heerlijk om tot rust te komen en te wandelen met de hond, of gewoon wat te wandelen of te sporten. Een paar maanden geleden nam ik nog deel aan de Sahara City Run. Rust vind ik trouwens ook terug in het Lommelse stadscentrum. Dat klinkt contradictorisch, maar bij BaZiel, de belevingsbar waar je heel lekker kan eten en bijzondere producten kan kopen, is het heerlijk vertoeven.’

Over haar modellencarrière spreekt ze alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, op een bescheiden manier. Heel down to earth zou ik bijna zeggen, er zelf ook nonchalant een Engelse uitdrukking tussengooiend. Hoe het allemaal begon, vraag ik terloops. ‘Vijf jaar geleden schreven mijn broertje en mijn mama me in voor Miss België. Achteraf bekeken misschien wel te vroeg, want ik was toen nog heel verlegen en onder de indruk van de omstandigheden, waardoor ik vergat om ervan te genieten. Uiteindelijk werd ik tweede in de Miss Limburg-verkiezing van dat jaar, waardoor ik aan de finale van Miss België 2020 mocht deelnemen, dat was het jaar van Celine Van Ouytsel, een hele fijne dame trouwens. Zelf eindigde ik in de top-10, zonder eredame te worden. Op zich was dat lang niet slecht, maar nu beschouw ik het als een leerschool. Ik heb me voorgenomen om veel meer te genieten van mijn tweede deelname. Deze keer heb ik me heel bewust zelf ingeschreven. Ondertussen ben ik 23 en behoor ik al tot de ouderen (ik lach nog net niet, maar kan me niet inhouden om ‘ouderen’ te herhalen terwijl ik met mijn beschikbare vingers volop aanhalingstekens uitbeeld).

In september ben ik een van de veertien finalistes van Miss Limburg en hopelijk mag ik begin volgend jaar meedingen naar het kroontje van Miss België. We zien wel wat het wordt. Ik heb er alvast heel veel zin in. Maar om terug te komen op je vraag: kort na Miss België werd ik verkozen tot ‘Gezicht van Bobo 2020’ (een bekende kledingzaak, met vestigingen in Tremelo en Erpe-Mere, n.v.d.r.) en daarna ging de bal aan het rollen. Er kwamen nationale en internationale aanbiedingen en voor ik het wist zat ik in Milaan en later ook in Miami, Mexico … Veel glamour, glitter en heel wat nieuwe ervaringen, maar elke medaille heeft een keerzijde. Ik herinner me bijvoorbeeld nog dat ik vanuit Milaan ‘s avonds naar mijn mama belde, om te vragen hoe ik de wasmachine moest opzetten. Dat soort ogenschijnlijk voor de hand liggende dingen worden plots heel concreet als je op eigen benen moet staan. In Milaan verbleef ik maandenlang in een appartement met andere modellen en daar heb ik ook veel psychologisch lijden gevoeld en gezien. Het is hard, zeker in Milaan, toch het Mekka van de modewereld, waar ze bijvoorbeeld heel streng toezien op het behouden van je maten. Ze staan er constant met een meetlint naast je. De mensen zien alleen die glamour, niet de strenge voorwaarden, de lange voorbereidingen, de moeilijkheden en opofferingen … Ik ga ook graag eens naar Starbucks voor een bananenbroodje, hier thuis hebben we ook een wekelijkse frietavond, net als elke goede Belg. Zondigen is veel meer psychologisch dan lichamelijk. Een mentale opkikker. Je moet jezelf iets gunnen om gelukkig te blijven. Je moet je goed voelen, ook al moet je jezelf natuurlijk blijven verzorgen. Wie zich niet verzorgt, heeft ergens een achterliggend probleem, dat kan bijna niet anders. Meestal zit het dan in het hoofdje niet goed.’

Perceptie. Het is een bijzonder fenomeen. Hoe langer ik haar bekijk en met haar spreek, hoe meer haar aanvankelijk overweldigende schoonheid naar de achtergrond geduwd wordt door zelfrelativering, realiteitsbesef en … ook al klinkt dat wellicht bizar op haar jonge leeftijd, levenswijsheid.

‘Ach, schoonheid! Wat is schoonheid? Wat vandaag mooi is, is morgen misschien voorbijgestreefd en not done. Ik verpersoonlijk misschien een ideaalbeeld, maar de mensen moeten goed beseffen dat een foto, zeker een cover, niet de realiteit is. Tegenwoordig wordt elke oneffenheid in je huid, elke onvolmaaktheid in je gezicht of ergens anders, uiterst vakkundig weggephotoshopt. Dan krijg je zogezegd perfectie. Valse perfectie. Ik ben zelf perfectionistisch en doe in alles wat ik onderneem heel hard mijn best, maar de perfectie nastreven is een utopie. Frustrerend, zuiver tijdverlies en verloren energie ... Weet je wat mensen mooi maakt? Kwetsbaarheid. Zij zorgt ervoor dat anderen zachter worden in hun oordeel. Het brengt hun eigen zwaktes naar boven en leidt tot herkenning. Dat is het mooie aan mens-zijn. En een mens kan op heel wat verschillende manieren mooi zijn. Jezelf accepteren zoals je bent en dat uitstralen, zonder je zwaktes altijd en overal te willen verdoezelen. Misschien is dat wel de puurste schoonheid.’

Ik ben het helemaal met haar eens. Dat laat ik ook blijken. Stilzwijgend voor een keertje, al doet mijn nek bijna pijn van het knikken. Gelukkig neem ik dit gesprek op met de smartphone, denk ik bij mezelf, want mijn notities zijn een puinhoop. Ze verontschuldigt zich voor haar spraakwatervallige zelf, al zegt ze het niet exact met die woorden. Ik herinner haar aan het hele opzet van deze samenkomst, een ‘ont-moeting’ waarbij niets moet en alles mag. Ook ratelen, ook van Brussel op klein patatten springen, van de hak op de tak. Op die manier gonst het gesprek van de onverwachte wendingen. Soms werkt het op de lachspieren, zowel bij haar als bij mij.

‘Ik lach veel, en graag. Ik ben geen groot televisiekijker, maar Emily in Paris op Netflix … dat vind ik bijzonder grappig. Ook de vlogs van Sanne Vloet, een Nederlands model waar ik heel veel respect voor heb, zijn erg komisch. Huilen, zeg je? Of ik dat weleens doe? Eigenlijk heb ik dat moeten leren. Vroeger hield ik mijn emoties te vaak voor mezelf. Wenen kan zo opluchten! Twee weken geleden heb ik nog geweend, heel dom, omdat ik mijn planning niet kon volgen. Achteraf is de opluchting des te groter en voor ik het weet ben ik weer helemaal opgelapt. Ook de moeilijkste dag duurt maar 24 uur, zeg ik altijd. Weet je, ik ben van nature spontaan. Ik improviseer graag, al kan ik me dat lang niet altijd permitteren omdat mijn agenda veel te vol staat. Dan bel ik een vriendin, die blijkt dan helemaal geen tijd te hebben, waarna ik mijn eigen agenda check om vast te stellen dat ik zelf eigenlijk ook geen tijd heb. Hilarisch soms. Zo ben ik. Just be you, you’re enough. Het zou mijn levensmotto kunnen zijn. Al zijn discipline en routine ook belangrijk, hoor. Daarstraks vroeg je of ik een ochtendmens of een avondmens ben. Wel, als ik ‘s morgens een shoot heb, ben ik een ochtendmens. Heb ik ‘s avonds een modeshow, dan ben ik een avondmens.’

‘Op welke prestatie in je leven tot nu toe ben je het trotst?’ vraag ik zomaar ineens, zonder haar een adempauze te gunnen, al verdient ze die ondertussen dubbel en dik.

‘Dat ik mijn dromen najaag, op een realistische manier, daar ben ik trots op. Er zijn dagen dat ik me op en top gelukkig voel en andere dagen dat ik mijn leven amper een zesje zou geven. Alles loopt zoals het moet lopen en wat komen moet dat komt. Wekelijks ga ik naar een therapeut. Omdat het bijdraagt aan mijn geluksgevoel en omdat ik er veel uit kan leren. Ik heb een holistische kijk op het fenomeen gezondheid. Het mentale en het lichamelijke zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Onderschat zeker het belang van de darmen niet. Door bijvoorbeeld voldoende vezels te eten en dat zo gevarieerd mogelijk te doen, optimaliseer je je darmwerking en dat is gunstig voor lichaam én geest. Toen ik begon te studeren, koos ik voor farmaceutische wetenschappen. Na een tijdje vond ik mijn draai niet meer. Eigenlijk is de hedendaagse geneeskunde veel te veel gefocust op medicatie. Antibiotica worden naar mijn gevoel veel te snel voorgeschreven. Op den duur kreeg ik een andere kijk op gezondheid, uit eigen ervaring.’

En zo belanden we bij Go Guts, het voedingsbedrijf dat ze samen met haar tante Elly oprichtte, een samenwerking tussen een diëtiste en een model, met als missie ‘een wereld waarin iedereen de juiste kennis en producten bezit om zijn of haar gezondheid te optimaliseren, aan de hand van wetenschappelijk onderbouwde informatie.’ De nadruk ligt op het in topconditie houden van de spijsvertering, de zogeheten darmflora. Karen is er helemaal van overtuigd en praat even vlot over stoelgang als over de catwalk. Vind ik leuk, zowel die openheid als die passie. Gelukkig heb ik me terdege voorbereid en waren me vooraf al een paar dingen opgevallen. Guts kan je natuurlijk vertalen als ‘ingewanden’, maar ook als ‘lef’ en ‘moed’. Ik vind dat het heel wat lef en moed vergt om openlijk uit te komen voor eigen zwakheden, ook al liggen ze niet in het heden, maar in het verleden.

Zo kende Karen in haar jeugd een periode waarin ze een ernstige eetstoornis ontwikkelde. Ze werd heel fanatiek in het sporten en at alleen nog groenten en kip tot ze op den duur ziekelijk mager werd. Tegenwoordig biedt ze consultaties aan als ervaringsdeskundige om de mensen aan te sporen om een gezonde relatie met voeding op te bouwen en geeft ze tips voor een gezonde levensstijl, met aandacht voor het mentaal welzijn. Op het internet vind je ook foto’s en filmpjes waarop haar vroegere acne duidelijk te zien is. Voor een model lijkt me dit allesbehalve vanzelfsprekend. Ze doet dit naar eigen zeggen om duidelijk te maken dat gezonde voeding, psychologische begeleiding en een andere levensstijl vaak efficiënter zijn dan allerlei vormen van medicatie.

‘Eigenlijk is het heel simpel. Ik word er zelf gelukkig van om andere mensen gelukkig te zien, een win-winsituatie dus. En wat is er mooier dan een soort geluksbrenger te zijn voor anderen? Weet je, waar ik vroeger alles op alles zou zetten om actrice te worden en op televisie te komen, ligt mijn focus nu veel meer op gezondheid. Ik heb al aanbiedingen gekregen uit de televisiewereld, maar die strookten niet helemaal met mijn normen en waarden. Of helemaal niet. Wel, dan begin ik er ook niet aan. Ik zal bijvoorbeeld nooit deelnemen aan datingprogramma’s of varianten. Ooit zal ik de ware wel tegen het lijf lopen, maar niet op die manier. Misschien krijg ik in de toekomst de mogelijkheid om iets te doen dat beter aansluit bij mijn persoonlijkheid en de doelen die ik mezelf stel. Iets zinvols. Tegen een programma over lifestyle of psychologie zou ik niet nee zeggen.’

Een paar dagen geleden las ik een interview met Karen uit 2019. Het was fris en aangenaam, maar een stuk braver en veel minder diepgaand, al was dat natuurlijk niet onlogisch. Ze was toen 18. Op amper vijf jaar tijd lijkt ze geëvolueerd van een stil en onzeker meisje tot een zelfbewuste, realistisch-ambitieuze en uiterst vlot communicerende jongedame. Mooi is dat.

Ziezo, het officiële gedeelte is achter de rug. We praten nog wat na over koetjes, kalfjes en eten (bijna al mijn gesprekken gaan vroeg of laat over eten) en voor ik het goed en wel besef zit ik gefermenteerde zuurkool te proeven uit het assortiment van Go Guts. Gewoon omdat ik zei dat ik een zuurkoolzot ben. Lekker! Ik ben helemaal overtuigd en heb meteen een pot van het heerlijke spul gekocht. Afwachten nu of het inderdaad makkelijker te verteren is dan zuurkool uit de supermarkt. Hopelijk is onze ont-moeting voor haar eveneens licht verteerbaar. Ik vermoed van wel, al zegt ze dat het een vermoeiende, doch fijne ervaring was. Wellicht recupereert ze sneller dan ik, al valt dat tegenwoordig, dankzij mijn verbeterde conditie, echt wel mee.

Tijdens ons gesprek zag ik Karen regelmatig verwonderd naar mijn schetsboek kijken en pogingen ondernemen om mee te lezen wat ik tijdens het interview allemaal noteerde. Ik heb de voorbije uren veel minder geschreven dan anders, omdat Karens gezicht nogal aandachtsopslorpend is én omdat ik rekende op de geluidsopname op mijn smartphone. Achteraf zou blijken dat de opname helemaal mislukt is en ik dus meer dan ooit een beroep moet doen op mijn geheugen. Gelukkig denk ik met graagte terug aan dit fascinerende gesprek en schreef het bijna als vanzelf. Dank je wel, Karen, mijn buikgevoel zegt alvast dat je het nog ver gaat schoppen.

Wil je Karen een Lommels steuntje in de rug geven om in september Miss Limburg te worden? Breng dan nu je stem uit via deze link. Karen is je dankbaar!

Danny VANDENBERK