Dit is de beste dag van de hele wereld
“Het is niet het bewustzijn van de mensen dat hun wezen bepaalt, maar hun sociaal bestaan dat hun bewustzijn bepaalt.” Dit citaat van Marx uit een grijs verleden komt bovendrijven, als een meisje van Parelstrand enthousiast reageert op ons bezoek aan het ‘voorleesmoment’ in de Bib.
Sinds een paar weken probeer ik, als vrijwilliger, kinderen die nog geen plek hebben gekregen op een echte school, hun kennis van de Nederlandse taal te verbeteren. Vier kinderen uit ‘mijn klasje’. Vier die het Nederlands voldoende machtig zijn om een verhaal te kunnen volgen, herhalen haar opmerking.
De ruimte op de kinderafdeling van de Bib waar het voorlezen plaats vond, is propvol en de aanwezige kinderen luisteren geboeid naar de vrouw die met verve het boek tot leven brengt dat een kind heeft uitgezocht.
Het was zeker leuk en ook een stimulans om een boek uit te zoeken. De voorwaarde voor het lenen van een boek is dat elk kind de moeilijke woorden in zijn/haar schriftje op schrijft zodat ik die de volgende dag kan uitleggen.
De beste dag van de hele wereld… Dat laat me de vanzelfsprekendheid beseffen waarmee ik nu mijn dagelijkse ‘welvaart’ bijna gedachteloos accepteer. Dat, terwijl de schrijnende verhalen van mijn ouders en grootouders in mijn bewustzijn op de achtergrond verder leven en er maar een klein vonkje nodig is om hun ellende, bitterheid en strijdvaardigheid als het ware te ‘herbeleven’.
In de technologie-rush, die steeds sneller gaat, verbleken herinneringen en lijkt de ‘waan van de dag’ onze leefwereld te beheersen. Bijna lacherig stellen we ons voor hoe onze grootouders de wereld van nu zouden beleven.
Hoe gaat dat gezegde ook al weer? “Bier na wijn geeft venijn, wijn na bier geeft plezier.” Als het beter gaat, vergeet je de ellende. Als de situatie slechter wordt komt de ellende dubbelhard aan.
De beste dag van de hele wereld… Vier kinderen uit mijn klas wonen met hun vader en moeder in een stacaravan van wat… 3 bij 7? Het doet me denken aan de arbeiderswoningen in de omgeving waarin mijn ouders en grootouders zijn opgegroeid.
Als ik vraag naar hun wensen en uitstapjes zijn Action en Lidl vaste ingrediënten net als de plannen van hun ouders met de hoop op een ‘echte’ woning.. Wat me vooral opvalt is de leergierigheid, het verlangen naar een school, naar de mogelijkheid om meer van de wereld te zien.
Mijn klasje is te groot. Twaalf kinderen met een verschillend culturele achtergrond en kennisniveau. Elk kind verdient een een-op-een begeleiding om de Nederlandse klanken om zetten in een voor hun begrijpelijke wereld. Ze eisen dat. Als strategie gebruik ik kleurplaten, mijn VR-bril en een laptop om kinderen zoet te houden terwijl ik met een ander kind een-op-een zijn/haar huiswerk overloop, maar ook om hen een blik te gunnen op een wereld die groter is dan Parelstrand en Action.
Het is voorzichtig navigeren: beelden van Angola, Moldavië, Koerdistan, Gaza zonder de gruwelijke werkelijkheid, de Alhambra als symbool van de grote invloed van de Arabische cultuur op onze wiskunde, architectuur en literatuur. Beelden van exotische natuur en steden, maar ook van België en Nederland. En soms ook Bart de Pauw met zijn virtuele Nederlandse les. Nee, die heeft het niet gehaald in mijn klas.
Het is niet dat mijn belerend vingertje altijd wint. Vaak hoor ik tijdens mijn uitleg het lawaai van de VR-bril met de theme-song van ‘Paw Patrol’ of ‘Spy Ninja’.
Dat is niet erg. Onderwijs moet kinderen motiveren om de wereld op hun eigen manier te ontdekken. Minder voorschriften maar inhaken op hun belevingswereld die snel verandert.
Als zorgzame ouder is het vooral je plicht om te waarschuwen voor de lessen van het verleden, te simuleren om in jezelf te geloven en een ‘sociaal bestaan’ te creëren waardoor je de mens wordt die je wilt zijn.
De maatschappelijke situatie die ons bewustzijn bepaalt is geen vanzelfsprekendheid. Samen kunnen we die veranderen. Dat is de belangrijkste les die elke generatie kan doorgeven. Samen kunnen we ervoor zorgen dat vandaag misschien niet de ‘beste’ dag is voor onze kinderen, maar morgen toch een ‘betere’ dag kan zijn.
Benny AHLERS