Danny Diejalékt - Vlamsë Fillëmkës
Teegëworrëg eest ópléttë gëblauwëzën óp ’t vlak va prààjvëssiej, ók ien d’èègë kóuwëj. Dë jóng loopën hoe langs hoe meejër lék klèèn riejóuwëljoernalisjës ààchtër në miens zénnë rug um ien ’t gëniep fillëmkës të maa’ë mi hun smààrtfówns, hun tèblëts of al diej andër multiemeediadingskës. Ik mag mën hèènë’ës diechtknijpën dè’k nog nie gëfilmd zén swéns dè’k ien mën neus kóttër, génietauwëlë jeuk wégdab of në wuldë kalkoen iemieteejër, want dè duun ëk wöl ës óuwët as ëk ien ménnë zottë zén. Alhoewöl, èègëlëk zien ëkik va zë lèèvë niks trug va wa zë dë gansën dag loopën të fillëmën. Van tijd zittë zë saamën ien ’n huukskën heimëlëk të giebërën en dan bëzien zë mé èvvë’ës en dan lachë zë nog wa hèrdër.
Nën tijd trug ha diejë klènstën deugëniet vur dë jéstë keejër ë fillëmkë van heurë smààrtfówn óp dë groewëtën tillëviezie óóvërgëzét. Wa was ër të heujërën en të zien? Ik keek zóuw’is gààw en ëk zààg die van ós ien beejëld saamë mi ‘n deejël van dë klèèn mannë. Zë zauwëtën án dë toffël në puuzël të maa’ën. Nën hóóp gëstèchël kóstë heujërën en wa gëdààw en gëtrék, dus ik dócht: wittë wa, dè zë ’t mèr ötzuuj’ën en zèllëf na diejë zeejëvër kij’ën. Ik gòn óp mé gëmak wa án dë kómpjoetër zittën, ë pauwë mèètër vröt.
Dër wier nog ë këtierkë gëstèchëld en vrötgëpuuzëld, en naa nën tijd wóuwër ‘t stillër en ienjéns ruupt dor óp dè fillëmkë jénnë mi ‘n zwordër stróuwët dè dë spagéttie gëreejëd was. Jammè: ien ‘t próópërstë Needërlans éh! Ik zwèèr ’t öw. “De spaghetti is klaar!” Mén hért stón stil. Wien ruupt dor nö ienjéns!? Në vrimdë mi’n vrimdë stèm, prëcies ’n zjanét mi zë schò Vlams!
Zó rap as ëk kós reej ëk óp ménnëm buuróóstoel na dën tillëviezie en ‘k zaag nog alté ‘t zèllëlfstën ien beejëld: die van ós án dë toffël mi dë jóng. Ienjéns kumt dor dën eejënën of dën andërën ötgëleutërdë, kauwëlën brilsmurf ien beejëld. Hij ha në zwèttë vusschóuwët mi vèrtiekauwël wittë stripkës èn en iej ha në polleepël vààst. “Ik had gezegd dat de spaghetti klaar was!” Vanhèèr ien ’t schònstë Vlams en deezë keejër mi ë stèmmë’ën dè ietëfwa högër klónk. Die van ós en dë jóng scheenën dè heejël nurmauwël të vijnën. Zë kee’ë niej óp of neejër. Zèllëf wies ëk nie mir wor kruipën. Diejën auwërigën brilsmurf was ËKIK!
Ik zaktën ien dë grónd va schamtë. Althans dè leek èfkës zóuwë, want èègëlëk gieng ‘k gëwóuwën dë kéldër ien um nën trappiest të hauwëlën, um wa të bëkommë va wa’k gëzien en gëheujërd ha.
Ë pauwër trappiestën tërnàà zauwët ik mi die van ós óp dë zèètël. Dë jóng waarë slaapën. Ik zi dè’k ër nie tëgoei va was um m’n èègën të heujërën en të zien. Die van ós, m’n vrààw zógëzeet, pròt teegë mé dur dëm bàànd plat Lómmëls, ók al is zë va Zoldër. As zë weetëschappëlëk weujërdt, pròt zë óp dë léttër. Zë zi: “Geluid kan op twee manieren binnenkomen in onze oren: via de lucht of via de beenderen. Luister je naar een opname van je eigen stem, dan komen die geluidsgolven via de lucht binnen. Wat we daarentegen horen als we zelf praten, komt zowel binnen via de lucht als via de beenderen. Ik zou daar een hele technische uitleg over kunnen geven, over de gehoorbeentjes, het slakkenhuis en de zenuwimpulsen, maar zo lang kan jij je aandacht niet houden, dus is het vergeefse moeite.”
Zë ha gëlijk. Ik sliep al.