Ik hoor sommigen van u denken: ‘Wie heeft waarméé gegooid en waarom moet ik dat weten?’ Anderen zullen de kreet waarschijnlijk hebben herkend als die van een Belgische politicus die de afgelopen maanden nogal prominent in het nieuws is geweest. Een politicus met een voorliefde voor het oude Rome en voor een historisch personage die, volgens overlevering, als eerste deze kreet heeft geslaakt.

Dit personage, kortweg aangeduid als JC, eh… Julius Caesar, niet die ander, besloot in 49 v.Chr. om zijn orders als generaal naast zich neer te leggen door het grensriviertje Rubicon over te steken. Dit in het volle besef dat hij daarmee een oorlog ontketende die vele burgers het leven zou kosten. Het werpen van de ‘teerling’, een voorloper van onze huidige dobbelsteen, was niet het resultaat van een weloverwogen onderzoek naar de noden van de samenleving, maar domweg een ‘op-hoop-van-zegen’-greep in de verwachting zo persoonlijke macht, roem en rijkdom te vergaren

Er zit een ronduit ranzig randje aan dit gebruik van de Romeinse teksten en beelden. Bij de entree van De Wever na de verkiezingsoverwinning van NVA droeg zijn zoon naast hem een staf met een adelaar. De opschrift op de staf: SPQA, een variatie op de door Romeinen gebruikte afkorting SPQR (Senaat en Volk van Rome). SPQR stond voor de superioriteit van het Romeinse Rijk in een tijdperk waarin een vermeende superieure “witte” beschaving de wereld domineerde. In de versie van De Wever staat de ‘A’ voor Antwerpen.

De adelaar werd het symbool voor de macht van de Romeinse patriciërs, met aan het hoofd een keizer met absolute macht. Mussolini portretteerde zich als erfgenaam het Romeinse Rijk en gebruikte het symbool in fascistische parades.

In Nazi-Duitsland werd de adelaar een centraal element van het staatswapen en, gecombineerd met het hakenkruis, veelvuldig gebruikt in nazi propaganda. Het stond voor militaire kracht, nationale eenheid en suprematie van het witte ras, voor het “Derde Rijk” (in de ideologie van Hitler een heropleving van het oude Romeinse Rijk en de daaropvolgende Heilige Roomse Rijk van de Duitse natie).

Ultrarechtse organisaties in de VS en Europa hebben dit symbool van witte suprematie opnieuw omarmd en het is niet bepaald geruststellend dat een historicus als De Wever, premier van de Belgische overheid, flirt met dit ultrarechtse gedachtengoed. Het lijkt een symptoom te zijn van deze tijd. De ‘keizer van Antwerpen’ heeft zijn adelaar meegenomen naar zijn nieuwe domicilie.

Wat is er toch met mannen als Trump, Putin en De Wever? Ze gedragen zich als keizers van een nieuwe wereldorde. Nu het neoliberalisme aan alle kanten kraakt en piept, hanteren ze voor internationale handel en politiek spelregels uit hun eigen versie van ‘Kolonisten van Catan’.

Wil Trump de VS-vlag uitbreiden met sterren voor Canada, Panama, Groenland, Venezuela, Cuba en Gaza? En volgende acquisitie de maan?

Trump, voor wie vrede in Oekraïne een no-brainer leek met zijn voorstel: Putin mag de Krim en het oosten van Oekraïne houden, de VS, in dit geval multinationals als Monsanto, houden het beheer over het westelijk deel: de graanschuur van Europa. Als ‘extra vergoeding’ voor zijn inspanning eist Trump het recht op voor de VS om zeldzame mineralen in Oekraïne te ontginnen.

Storend in dit hele verhaal is dat er geen lessen worden getrokken uit de geschiedenis, tenminste niet door deze ‘keizers’. Veldtochten als die van Caesar, Napoleon, Hitler of die in Viëtnam, Afghanistan en Irak, om maar een paar te noemen, tonen de beperkte effectiviteit van militair overwicht. Vroeg of laat, vele duizenden slachtoffers later, stort het ‘almachtig systeem’ in elkaar. In de wereld van nu, een wereld waarin de antikoloniale strijd voor een belangrijk deel is gestreden, is dit militair offensief weinig meer dan een wanhoopspoging om alsnog economische dominantie af te dwingen.

Dat wordt een lastig verhaal: China is economisch sterker dan de VS en ijvert met andere BRICS landen voor een multipolaire handelssysteem zonder de dollar, wat een verschuiving in de mondiale machtsverhoudingen zou betekenen. Trump heeft de BRICS-landen gedreigd met “honderd procent heffingen”, als ze de dominantie van de dollar ondermijnen.

Het decreet waarmee Trump invoering en verhoging van importtarieven voor onder meer China, Canada, Mexico en Europa legaliseerde, lijkt averechts te werken voor de VS.

Ook politiek is het allesbehalve een gelopen race. In Duitsland groeit, na een decennia lange ‘Nie wieder Krieg’ beleid, de weerstand tegen wervende teksten van wapenproducent Rheinmetall op pizza- en brood-verpakkingen. Weerstand tegen het plan om militairen, zonder toestemming van onderwijsinstanties, in te zetten voor de klas om kinderen voor te bereiden op nieuw oorlogsgeweld.

In België hebben de gezamenlijke vakbonden, vrijwel onmiddellijk na het bekendmaken van het Arizona regeerakkoord, hun oproep herhaald voor een nationale manifestatie op 13 februari met de belofte dit elke 13^de van de maand te herhalen in hun strijd tegen afbraakpolitiek, tegen het opofferen van sociale voorzieningen voor meer wapens, in hun strijd voor vrede en solidariteit. Dat belooft weinig goeds voor de krakkemikkige Arizona-coalitie.

Nope, een ‘teerling’ mag dan zijn geworpen door deze of gene keizer: dit is pas het begin. De militarisering van de samenleving is geen voldongen feit: the game has just begon.

Benny AHLERS